Het kozakkenveer: met de pont van Veessen naar Fortmond

Achter ’t Lennepserf loopt de rivier de IJssel. Wanneer je vanuit Veessen naar de overkant wilt, is het aan te raden om de veerpont ‘Het Kozakkenveer’ te nemen. Deze komt uit bij de Oude Steenfabriek Fortmond. In deze blogpost vertellen we je meer over deze veerdienst én over de prachtige buurtschap Fortmond.

De geschiedenis van Het Kozakkenveer

Nog vóór de middeleeuwen kende het dorpje Veessen al een veerdienst waarmee men de IJssel kon oversteken. Het Kozakkenveer dankt zijn naam aan de Kozakkenbrug; een brug tussen Veessen en Fortmond, die in 1813 door de Kozakken werd gebouwd tijdens hun terugtocht uit Europa naar Frankrijk. De dam vanaf de westelijke IJsseldijk door de uiterwaarden naar de rivier, heet in de volksmond de Kozakkendam. Vandaar dat de huidige pont ook ‘Kozakken’ in de naam heeft gekregen.

Oorspronkelijk was het Kozakkenveer een voetveer, dat later werd vervangen door een roeiboot die ook fietsen kon meenemen. In de tijd dat er nog volop in de Steenfabriek van Fortmond werd gewerkt, zette de boot per overtocht ongeveer 20 personen met fiets over vanaf de Gelderse zijde van de rivier.

Na de Tweede Wereldoorlog werd de boot gemotoriseerd. Vanwege de sluiting van de steenfabriek werd het voet-fietsverkeer eind jaren ’70 opgeheven.

Sinds september 2005 vaart de huidige boot (een voormalige Belgische garnalenkotter) tussen Veessen en Fortmond, waarvan de veerdienst door 40 tot 45 vrijwilligers wordt uitgevoerd. De bemanning bestaat uit een schipper en iemand die de kaartjes verkoopt en helpt bij het vertrek en de aankomst.

De overtocht met Het Kozakkenveer

Het Kozakkenveer vaart tussen 1 april en 1 oktober dagelijks van 09.30 uur tot 17.30 uur. De overtocht kost €1,10 per persoon (met of zonder fiets) en kinderen onder de 6 jaar mogen gratis mee. Ook is het mogelijk om een 12 rittenkaart te kopen voor €11,00.

De overtocht start aan de IJsseldijk 40 (naast de Kozakkenhaven) en duurt ongeveer 10 minuten. Omdat de aanlegplaatsen aan de oevers een paar honderd meter uit elkaar liggen moet een stukje van de rivier in lengterichting worden gevaren, wat veel toeristen een extra ervaring biedt. De laatste afvaart is om 17.15 uur aan de Fortmond zijde.

Buurtschap Fortmond

Fortmond is een buurtschap in de gemeente Olst-Wijhe in Overijssel. Het ligt midden in het natuurontwikkelingsgebied Duursche Waarden. Het gebied van Fortmond, met zijn door moerasachtige uiterwaarden omgeven rivierduinen, was lange tijd onbewoond. Dit veranderde toen men er rond 1775 een ’tichelwerk’ oprichtte. Daardoor ontstond de buurtschap met zo’n twintig eenvoudige huisjes voor de arbeiders. Inmiddels is Fortmond met name bekend om de Oude Steenfabriek, die hier van 1889 tot 1976 was gevestigd. De fabriek bestaat nu alleen nog uit een hoge schoorsteen die staande wordt gehouden door twee ovens.

De twee ovens zijn vervallen tot ruïne. De kans is groot dat de voormalige steenfabriek een herbestemming krijgt als natuurbegraafplaats. Een plan dat hierin voorziet, heeft namelijk in 2015 de provinciale prijsvraag Ruimte voor Ruimdenkers gewonnen.

Naast de Oude Steenfabriek is het ook leuk om De Tuin van Fortmond te bezoeken. Deze tuin bestaat onder andere uit 4000m2 siertuin en een 2000m2 grote bloemenweide.

Overnacht je bij ons op ’t Lennepserf, of ben je gewoon op bezoek in Veessen, dan raden wij zeker aan om eens Het Kozakkenveer naar de overkant te nemen. Vergeet ook zeker niet om een Kozakken selfie in te sturen!